Nelson Mandela was een roepende in de woestijn, uiteindelijk is de Apartheid afgeschaft. Galileo Galilei in de 16e eeuw was het ook, uiteindelijk zijn we nu wel overtuigd dat de aarde om de zon draait en niet andersom. Johannes de Doper heeft niet het eindresultaat gezien, voortijdig is hij geliquideerd door koning Herodes.
Hij is een roepende in de woestijn, dat is zijn roeping, zo heb ik langzamerhand geleerd. Je moet wel een sterke innerlijk drive hebben om trouw te blijven aan je roeping. Dit gaat in tegen ons moderne levensgevoel!
Wij leven in een maatschappij waarin elk verlangen dat in ons opkomt onmiddellijk – hier en nu – vervuld moet worden. Vóór 23 uur ’s avonds besteld, morgen in huis. En als mijn vriend met wie ik samenwoon mankementen gaat vertonen, dan is er heus wel een ander. Het klinkt wat cru maar ergens in ons hart weten we dat dit voor komt. Helaas. In ieder badje, een ander schatje, speelt Kantlijn dit weekend en vertolkt hiermee wat er in onze samenleving ook is. Onze verlangens zijn eindeloos. In deze tijd van Sinterklaas en Kerstmis worden we door de commercie flink aangesproken: we zouden nog zoveel meer kunnen verlangen en dat kan ik jou verkopen. Reclame speelt in op begeerte.
Johannes de Doper in de woestijn blijft maar roepen: maak de weg vrij voor God die komt. Verlangen we daarnaar, een God die komt? Of is zo’n roep eerder irritant en ongemakkelijk. Zitten we wel op God te wachten? God is toch dood? Of minstens is Hij verdwenen uit het blikveld van veel mensen vandaag, hier in het rijke Westen. Laten we eens iets proberen: stel dat God dood is of minstens helemaal niet meer meespeelt in ons dagelijks bestaan. Mensen als Johannes de Doper kunnen dan wel blijven roepen dat we de weg voor Hem moeten vrijmaken, maar Johannes is van vroeger en mensen zoals hij – en ik ben er een van – herhalen een oud en versleten item. Stel dat die God van Johannes en van Jezus en van mij niet meer meetelt, dan komen er ongetwijfeld andere heersers. En ze zijn er al. In de tijd van Johannes was er koning Herodes, in het kerstverhaal over twee weken wordt verteld: toen Augustus keizer was, en er zeker Quirinius de scepter zwaaide. We kunnen vandaag zeggen: toen Trump de wereldvrede in gevaar bracht, en Kim Il Jung, en zovele anderen. Of ook: toen de verslaving aan de smartphone het aantal verkeersdoden deed stijgen. Dat worden dan onze meesters!
Johannes de Doper was een vrije mens. Hij doorzag de mechanismen van de macht en besloot een roepende in de woestijn te worden, zoals er gelukkig na hem nog velen zouden volgen, Jezus op de eerste plaats maar ook een heilige Franciscus, of een Donatus, of een Willibrord, een Servatius, om maar een paar ons bekende heiligen te noemen. God wil ons tot vrije mensen maken, daarom breekt Hij met Kerstmis door in onze gesloten wereld met zijn eigen Zoon Jezus. Verwachten wij dit? Nu we geen Sinterklaas meer hebben te verwachten met de cadeaus en de gezelligheid, is onze verwachting dan voorbij? Ik hoop het niet. Maar verwachten we en God voor wie we de weg vrij dienen te maken?
Gelukkig dat er roependen in de woestijn zijn die ons aanspreken om net even anders te luisteren en te kijken naar wat er vandaag speelt. Wij kunnen bij ons zelf en in onze omgeving de weg vrijmaken voor God die zijn vrijheid aan mensen kwijt wil. Hij wil tenslotte dat mensen niet gebonden zijn aan welke verslaving dan ook. En dan heb ik het niet alleen over roken, over drank en drugs. Er kan ook de verslaving zijn aan mijn gewone leventje, zo sterk dat ik niet meer ontregeld kan worden door de liefde. Want liefde ontregelt altijd.
Johannes de Doper roept om de weg vrij te maken voor de God die liefde is. Die zich over twee weken laat zien in de geboorte van zijn eigen Zoon Jezus. Zijn wij vrije mensen om Jezus te ontvangen? Kerstmis is toch wel meer dan wat vrije dagen. Kerstmis, Christmis, zonder Christus is een geamputeerd feest. Hebben wij het uithoudingsvermogen om zowel trouw te blijven aan ons geloof alsook om te blijven verwachten? We hebben alles niet onmiddellijk. Liefde weet te wachten, zeker als het gaat om God die Liefde is en die bij ons wil komen wonen.
Joost Jansen, Heilige Augustinusparochie
