Ga open! Wanneer ik vanuit de abdij het dorp uitrijd richting kanaal dan kom ik langs het restaurant 9. Op het kaartje op de deur van de ingang staat of gesloten of open. Het is een kwestie van het kaartje omdraaien.
Het kan nog duidelijker: rolluiken! Het gebouw is dan radicaal dicht. Het leven is buitengesloten. Dat roept het op.
Het verhaal dat we zojuist gehoord hebben gaat over een mens die doofstom is. Ik denk niet dat het verhaal van Jezus bewaard is gebleven om ons een huzarenstukje van Hem te vertellen. Jezus is geen wonderdokter. Zijn genezingen hebben altijd een diepere betekenis. Het zou wel gemakkelijk zijn als we mensen zouden kunnen genezen door hem de vingers in de oren te steken en met speeksel zijn tong aan te raken. Op ziekenzondag zou het ons goed uitkomen. Zo is het dus niet. Maar wat dan wel?
Doofstom: met oren en mond kun je niet communiceren. Je kunt nog wel kijken. Deze mens is behoorlijk gehandicapt. Dat ben je ook als je alleen je ogen gebruikt om op het scherm van je smartphone te kijken. Oren gebruik je niet, je mond ook niet. Doofstom. Communicatie wordt eenzijdig. Monocultuur. Verarming. Het verhaal van de doofstomme speelt vandaag.
De Vlaamse psychiater Dirk De Wachter raadt een experiment aan om mensen zich bewust te maken van hoe ze als solisten door het leven gaan. Ga eens over straat wandelen met een hondje en je merkt hoe je aanspraak hebt via deze viervoeter. Mensen aaien hem nog ook, er is contact en een bepaalde vorm van tederheid. Maak de volgende dag dezelfde wandeling, nu zonder hond. Je zult merken hoe niemand je ziet, geen contact. Op veel plaatsen in ons land heeft de eenzaamheid zich geïnstalleerd. Doofstom. Is genezing mogelijk?
Ik kijk naar Jezus. Wat doet Hij? Hij slaat zijn ogen ten hemel, zucht, raakt met zijn handen oren en mond aan. Wat zegt dit allemaal? Dat Jezus contact maakt met God, zich inwendig opwindt, duidelijk aanwijst wat de handicap is (er dus niet er omheen draait of wegredeneert) en vervolgens tegen de doofstomme man zegt: Effeta, ga open! En de mens gaat open.
Ik vind dat je op heel wat manieren ziek kunt zijn. Er zijn de ‘gewone’ ziekten waar je de dokter bij roept. Je kunt ook – vaak door leeftijd – zwakker en kwetsbaarder worden. Met name deze mensen staan op Ziekenzondag in de aandacht. Er zijn andere ziekten, ongrijpbaarder soms. Jongeren en jongvolwassenen die contact verliezen omdat ze helemaal opgesloten zitten in zichzelf. Burn-out onder studenten komt meer en meer voor. Wie raakt bij hen de gevoelige snaar? Wie zegt tegen ze: Effeta, ga open!? Want vele ongrijpbare ziekten hebben te maken met communicatie, met hoe je weer met mensen leert optrekken, hoe je uit je eigen comfortzone stapt. Steeds is dit proces gekoppeld aan mensen die de ander durven aan te spreken: Effeta, ga open! Een ander durven aan te spreken…
Je kunt op vele manieren doofstom zijn. Je kunt ook op veel manieren open gaan, maar altijd onder mensen. Het is het kenmerk van ons christelijke geloof. Er zijn mensen die het woord nemen en fake-nieuws uitkramen. Roddel noemen we dit. Paus Franciscus wordt door sommige bisschoppen onder vuur genomen. Tot nu toe reageert hij met gebed en stilte. Ik vermoed dat het stilte is vóór de storm. We verkeren als rooms-katholieke kerk in zwaar weer. En dat allemaal vanwege zieke priesters en religieuzen in het verleden die kwetsbare jongeren fors hebben beschadigd. Ook hier: de enige weg tot genezing is openheid en vernieuwde gemeenschapszin. Hoe lang nog moeten we als kerk door het stof gaan?
‘Effeta, ga open!’: het wordt tot ons allemaal gezegd. Niemand is totaal open, ieder van ons kan groeien in communicatie en in zuster- en broederschap. We moeten niet denken dat het slechts bestemd is voor duidelijk doofstomme mensen of de zieken die we vandaag centraal stellen. Het gaat ons allemaal aan. Hoe open staan we naar elkaar? Hoe open zijn we voor mensen die bij ons aankloppen? Zijn ze een bedreiging of verrijken ze ons? Het is aan ons om samen met alles en ieder te groeien in wederzijds verstaan. Kerk-zijn is heel concreet: arm- rijk, ziek-gezond, jong-oud en dat in harmonie met elkaar onder de zegen van God. Dat is de vrucht als we voor elkaar opengaan.
Het verhaal dat we zojuist gehoord hebben gaat over een mens die doofstom is. Ik denk niet dat het verhaal van Jezus bewaard is gebleven om ons een huzarenstukje van Hem te vertellen. Jezus is geen wonderdokter. Zijn genezingen hebben altijd een diepere betekenis. Het zou wel gemakkelijk zijn als we mensen zouden kunnen genezen door hem de vingers in de oren te steken en met speeksel zijn tong aan te raken. Op ziekenzondag zou het ons goed uitkomen. Zo is het dus niet. Maar wat dan wel?
Doofstom: met oren en mond kun je niet communiceren. Je kunt nog wel kijken. Deze mens is behoorlijk gehandicapt. Dat ben je ook als je alleen je ogen gebruikt om op het scherm van je smartphone te kijken. Oren gebruik je niet, je mond ook niet. Doofstom. Communicatie wordt eenzijdig. Monocultuur. Verarming. Het verhaal van de doofstomme speelt vandaag.
De Vlaamse psychiater Dirk De Wachter raadt een experiment aan om mensen zich bewust te maken van hoe ze als solisten door het leven gaan. Ga eens over straat wandelen met een hondje en je merkt hoe je aanspraak hebt via deze viervoeter. Mensen aaien hem nog ook, er is contact en een bepaalde vorm van tederheid. Maak de volgende dag dezelfde wandeling, nu zonder hond. Je zult merken hoe niemand je ziet, geen contact. Op veel plaatsen in ons land heeft de eenzaamheid zich geïnstalleerd. Doofstom. Is genezing mogelijk?
Ik kijk naar Jezus. Wat doet Hij? Hij slaat zijn ogen ten hemel, zucht, raakt met zijn handen oren en mond aan. Wat zegt dit allemaal? Dat Jezus contact maakt met God, zich inwendig opwindt, duidelijk aanwijst wat de handicap is (er dus niet er omheen draait of wegredeneert) en vervolgens tegen de doofstomme man zegt: Effeta, ga open! En de mens gaat open.
Ik vind dat je op heel wat manieren ziek kunt zijn. Er zijn de ‘gewone’ ziekten waar je de dokter bij roept. Je kunt ook – vaak door leeftijd – zwakker en kwetsbaarder worden. Met name deze mensen staan op Ziekenzondag in de aandacht. Er zijn andere ziekten, ongrijpbaarder soms. Jongeren en jongvolwassenen die contact verliezen omdat ze helemaal opgesloten zitten in zichzelf. Burn-out onder studenten komt meer en meer voor. Wie raakt bij hen de gevoelige snaar? Wie zegt tegen ze: Effeta, ga open!? Want vele ongrijpbare ziekten hebben te maken met communicatie, met hoe je weer met mensen leert optrekken, hoe je uit je eigen comfortzone stapt. Steeds is dit proces gekoppeld aan mensen die de ander durven aan te spreken: Effeta, ga open! Een ander durven aan te spreken…
Je kunt op vele manieren doofstom zijn. Je kunt ook op veel manieren open gaan, maar altijd onder mensen. Het is het kenmerk van ons christelijke geloof. Er zijn mensen die het woord nemen en fake-nieuws uitkramen. Roddel noemen we dit. Paus Franciscus wordt door sommige bisschoppen onder vuur genomen. Tot nu toe reageert hij met gebed en stilte. Ik vermoed dat het stilte is vóór de storm. We verkeren als rooms-katholieke kerk in zwaar weer. En dat allemaal vanwege zieke priesters en religieuzen in het verleden die kwetsbare jongeren fors hebben beschadigd. Ook hier: de enige weg tot genezing is openheid en vernieuwde gemeenschapszin. Hoe lang nog moeten we als kerk door het stof gaan?
‘Effeta, ga open!’: het wordt tot ons allemaal gezegd. Niemand is totaal open, ieder van ons kan groeien in communicatie en in zuster- en broederschap. We moeten niet denken dat het slechts bestemd is voor duidelijk doofstomme mensen of de zieken die we vandaag centraal stellen. Het gaat ons allemaal aan. Hoe open staan we naar elkaar? Hoe open zijn we voor mensen die bij ons aankloppen? Zijn ze een bedreiging of verrijken ze ons? Het is aan ons om samen met alles en ieder te groeien in wederzijds verstaan. Kerk-zijn is heel concreet: arm- rijk, ziek-gezond, jong-oud en dat in harmonie met elkaar onder de zegen van God. Dat is de vrucht als we voor elkaar opengaan.
