Er hoeft maar een klein moment van onoplettendheid te zijn of de tegenstander maakt gelijk. Dat zag je bij PSV vorige week in de wedstrijd tegen Twente. Topsport vraagt om uiterste aandacht. Scherp blijven. Dat gaat niet vanzelf. Het vraagt training. Het vraagt ook dat je gefocust blijft en dat je met elkaar een goed team vormt.
Volgens mij speelt dit allemaal ook in het verhaal van Jezus dat we zojuist hebben gehoord. Tien meisjes, allemaal verschillend, ieder met haar eigen karakter. Vandaag zouden ze – zo enkele weken voor de bruiloft - een vrijgezellenfeest hebben gehad met de toekomstige bruid. Nu staan we met het verhaal aan de vooravond van het grote bruiloftsfeest, de volgende dag. Je waakt met elkaar, de bruid is op de achtergrond. De tien meisjes kijken uit naar de bruidegom. Wanneer zal hij komen? Bij het verschijnen van de bruidegom valt de groep uit elkaar: vijf zijn gefocust gebleven, vijf hebben hun olie niet bijgehouden, ze hebben geen reserve meer. Voor hen gaat het feest niet door… Hard gelag.
Is het zo gebeurd? Neen, niet precies op die manier. Het is een parabel, het is een gelijkenis. In een parabel wordt één aspect van ons dagelijks leven uitvergroot. Vragen als: is er dan geen barmhartigheid voor die vijf onverstandige meisjes (ik vermijd het woord ‘dom’)? Of vergeving? Daar gaat het even niet om. De zaak staat op scherp. Dan geldt alleen of je ervoor klaar bent of niet. Je bent bij een slordige speler van PSV ook niet zo barmhartig (in eerste instantie).
Waar draait het dan om? Dat je een bruidegom verwacht, niet voor jezelf maar voor één van je vriendinnen. Dat je voldoende reserve hebt om het ‘uitkijken-naar’ vol te houden, dat je dus gefocust blijft. Dat je ook een drive hebt om waakzaam te blijven. Wat is die drive? Wat maakt het vandaag zo bijzonder om gefocust te blijven?
Wat mij persoonlijk aan het hart gaat, zijn drie dingen: groeiende eenzaamheid in onze omgeving, in onze eigen dorpen; het gemis aan eerlijkheid in de omgang met geld (denk eens aan de beerput die is opengegaan met de Panama papers en nu met de Paradise papers) en als derde de onverschilligheid die groeit voor wat we hier samen vieren: die Blijde Boodschap van Jezus en wat dit aan geluk voor mensen kan brengen. Voor mij blijft Hij toch altijd de Bruidegom naar wie ik uitzie.
En wat is dan de olie om het vol te houden? Of om met de eerste lezing te spreken: waar halen wij, waar haal ik, de wijsheid vandaan? Want wijsheid is misschien wel de beste olie. Even een misverstand uit de weg helpen: wijsheid is niet een hoge opleiding. Ik hoop natuurlijk dat mensen met een hoge opleiding wijs zijn, maar dat is niet altijd het geval. Wijsheid is eerder dat je op een goede manier met mens en wereld kunt omgaan. Wijsheid is een ambacht. Dan telt opleiding minder. Dan geldt veel meer hoe soepel je bent in de omgang met elkaar, dat je het welzijn van de ander op het oog hebt. Niet je eigen welzijn, maar het welzijn van de ander. Zowel op economisch vlak – dat je gewoon kunt rondkomen, bed, bad, brood - maar ook ieders innerlijk welbevinden, je relatie met anderen en ook met God. U weet dat ik in de abdij metselaar ben geweest. Net zoals je bij het ambacht van metselaar met aandacht en liefde met stenen en cement omgaat zo ga je ook met liefde en aandacht met mensen om. Net zoals een metselaar een bouwtekening heeft om iets moois te bouwen, steen voor steen, zo kunnen we met elkaar omgaan, met aandacht en liefde. We hebben een bouwtekening: die van het Rijk van God, die nieuwe wereld van God waarover Jezus vertelt. Vrede, gerechtigheid, erbarmen, liefde.
Die verstandige vriendinnen van de bruid hebben de olie van wijsheid om gefocust te blijven. Gefocust, wakker, omdat er een wereld te winnen is. Ze willen positief in hun leven blijven staan omdat ze een mooi feest willen voor hun vriendin, de bruid, en voor al die andere gasten. Ze zijn verantwoordelijk voor een groter geheel. Wij zijn die vrienden van bruid en bruidegom, wij mogen waakzaam blijven met elkaar, gefocust. Ieder van ons weet echt wel waar ieders aandacht dan naar uit kan gaan. En als je het niet weet, kijk dan naar je buren…
Joost Jansen, norbertijn
