In het evangelie gaat het daarover. We hebben de laatste zondagen een vervolgverhaal. Twee zondagen geleden: de wonderbare broodvermenigvuldiging. Wat gebeurt er daarna? Mensen denken: dat is gemakkelijk, gewoon vijf broden, twee vissen, een Jezus die bidt en we hebben eten in overvloed. Maar als je er wat langer bij stilstaat dan weet ieder weldenkend mens dat dit geen reële voorstelling van zaken is. Het gaat niet om een goocheltruc. Het gaat om wat anders, om wat meer. Wat? Is het dat de mens niet van brood alleen leeft maar van ieder woord dat komt uit de mond van God? Maar als je gedwongen bent om naar de voedselbank te gaan omdat je te weinig inkomen hebt, dan werken deze mooie Bijbelse gedachten niet. Dan gaat het vaak om te ‘overleven’. 

Dan kan ik begrijpen dat die profeet Elia verzucht: was ik maar dood. En hij legt zich neer in de hoop niet meer wakker te worden. Gelukkig dat er dan iemand is die hem aanspreekt en zegt: kom op, joh, ga verder. Laat je hoofd niet zakken. Vertrouw. Kijk om je heen. Er is voedsel, er is brood en water. Je moet wel goed kijken want vaak kijken wij mensen er over heen. We zien niet dat het eten er al is en dat we slechts hoeven te nemen. 
Maar net zoals de joden in de woestijn, bevrijd van de slavernij in Egypte, gaan we mopperen als we steeds maar weer hetzelfde voedsel hebben. We gaan het verleden verheerlijken. Eigenlijk hadden we het vroeger zo slecht nog niet. Natuurlijk waren we slaven van de Egyptenaren, maar het weinige voedsel dat we hadden was wel gevarieerder. En ze verlangden weer terug naar vroeger… die goede oude tijd… Het is moeilijk om in vrijheid te leven en steeds zelf je beslissingen te moeten nemen, je eigen keuzes te moeten maken. Ik blijf liever bij mijn ouders thuis wonen, zegt een man van 25 jaar oud, dan mijn eigen bestaan te moeten opbouwen. Het gebeurt vandaag nogal eens…

Waarmee voed je je? Voed je met de pulp die iedere dag ons wordt aangeboden op de televisie? Laten we ons bepalen door de reclame? Als je dat en dat koopt, als je die vakantie bestelt in dat Turkse all-inclusiv resort, dan ben je zeker dat je een stralende vakantie hebt. Het lijkt mooi en velen kiezen het. Maar als het onderling niet lekker zit? Je kunt dan op het mooiste plekje zitten, gelukkig word je er niet. 

Voed je je met een publieke opinie die vindt dat het maar eens afgelopen moet zijn met al die buitenlanders die hier komen om te delen in onze welvaart? Of laten we ons raken door wat hen overkomen is en kiezen we voor een weg waarin het ‘samen delen’ centraal staat? Voed je je met verhalen van de Privé, de Story en dat soort bladen of lees je eens een goed boek of neem je de teksten van het misboekje van vandaag mee naar huis? Laten we niet vergeten dat onze hele samenleving, dat alle reclame, er op gericht is om ons keuzes te laten maken die anderen geld opleveren. We worden ook gemanipuleerd.

‘Het brood dat ik jullie geef, is brood voor eeuwig leven’, zegt Jezus in het evangelie. Dat brood komt op twee manieren naar ons toe: in zijn verhaal - zijn Blijde Boodschap - én in het Heilig Brood dat we straks gaan breken. ‘Ik ben  levend Boord’, zegt Hij. Je kunt als het ware op mij kauwen, dat wil zeggen: mijn verhalen, mijn voorbeeld, steeds maar weer opnemen en je er door laten voeden. Je wordt wat je eet, dat is helder. Je mag ook in alle vrijheid je voedsel kiezen. ‘Ik ben levend Brood’, zegt Jezus. ‘Ik ben voedsel voor je hart, voor je geest, voor je ziel én het geeft je leven. Zelfs over de grens van de dood heen. Ik heb het jullie voorgedaan’, zegt Hij. Je wordt wat je eet.

Joost Jansen o.praem.