In zijn lezing haalde Jan van Oudheusden enkele episoden aan uit zijn boek “Erfgoed van de Brabanders, leven met een toekomst” dat in 2014 is verschenen.
Zo zag je een in ere herstelde heuvel van een motte-burcht bij Almkerk, waarvan het latere kasteel nog een groot gedeelte in de 17e eeuw was te zien. Dit weten we weer uit een tekening daarvan.

Natuurlijk ontbrak niet de glazen boerderij op de markt in Schijndel, waarop indertijd veel kritiek was, maar die nu door velen wordt bewonderd en bezocht.
Nederlands oudste bakstenen huis De Moriaan in ’s-Hertogenbosch, dat nog maar net van de sloop kon worden gered en nu in volle glorie kan worden bewonderd.
Hij sprak ook zijn teleurstelling over de gesloopte oude Romaanse kerken van Heeswijk en Dinther, die door de voortvarendheid van de 19e eeuw werden vervangen door de veel grotere Neo-Gotische kerken. Gelukkig zijn er nog wat foto's en een enkele tekening van.
Een bijzondere vondst was een pot uit de Romeinse tijd, die in Cuyk gevonden was en waarin naast een muntschat ook peperkorrels zaten, die uit het verre India kwamen. De handel reikte toen al erg ver.

Brabant telde ooit 300 kastelen, waar van er nog 30 over zijn.
Het Heeswijkse kasteel heeft met de tijd steeds aanpassingen ondergaan, waarbij in de 19e eeuw zelfs Neo-gotiek is toegepast. Baron Willem wilde er weer een Middeleeuws kasteel van maken, maar het werd vooral 18e eeuws.

Zo is er ook het Heeswijkse tafelblad uit ongeveer 1520, dat in de Abdij van Berne ligt en dat het enige Middeleeuwse tafelblad is met Bijbelse voorstellingen.
Ook de bijzonder mooie kromstaf uit 1534 die Coenraad van Malsen had laten maken ligt er. Het heeft de vorm van een toren.

Natuurlijk kwam ook het oxaal van de St.Jan van Pieter Saenredam aan de orde. Dat uit de kerk weg moest omdat die het zicht op het nieuwe hoofdaltaar ontnam. Onderdelen van dit altaar zijn tegenwoordig te zien in de kapel (nu wapenzaal) van het kasteel.
Het oxaal heeft nu een prominente plaats in de National Galerie in Londen.

Gelukkig heeft men toen ingezien dat onze monumenten voortaan beter beschermd moesten worden en is de Monumentenzorg opgericht.

 

Tenslotte nog even aandacht voor het gehucht Loon met zijn zandpaden en langgevelboerderijen. Het zou een Frankisch plein moeten zijn. Bij nader inzien stamt het toch uit een veel latere tijd. Je moet het zeker een keer op je fiets- of wandeltocht meenemen.