Een verhaal over macht. Uiteindelijk draait veel in onze samenleving om macht. Het heersen van de een over de ander. De baas is de baas. Je haalt de mensen die het voor het zeggen willen hebben er vaak zo uit. Je zou toch denken dat dit die vrienden van Jezus niet zou gebeuren, zeker niet in zijn nabijheid.
Ook daar gebeurt het dus. Net zoals het in onze kerk van vandaag geen greintje beter is. Het is heel wat als paus Franciscus kardinalen en bisschoppen de laan uitstuurt en ze zelfs tot de lekenstand terugbrengt wanneer ook zij zich vergrepen hebben aan kinderen. Wie de macht heeft (ook al ben je gewijd en hooggeplaatst in de kerk), denkt zich soms veel te kunnen permitteren.
Gelukkig zijn er ook anderen, en veel meer anderen in de kerk, wereldwijd die betrouwbaar zijn en wel de goede weg gaan. Geregeld wordt zo’n man of vrouw naar voren gehaald, in de schijnwerpers gezet. Afgelopen zondag was dat onder meer Oscar Romero, aartsbisschop van San Salvador, in 1980 neergeschoten toen hij aan het altaar met zijn mensen de eucharistie vierde. Als jong priester was hij conservatief, voelde zich thuis in de structuren van een gevestigde kerk die aanleunde tegen de machtigen in zijn land. Tot hij – eenmaal bisschop gekozen – te maken kreeg met de moord op een van zijn priesters. Reden: hij kwam op voor de armen en de onderdrukten. De ogen van Romero gaan open en hij ziet opeens waartoe macht en uitbuiting leiden. Hij koos vanaf toen radicaal voor de armen. Paus Johannes Paulus II vond het maar ‘zo-zo’. Tot ook bisschop Romero vermoord werd en de paus er anders naar ging kijken. Macht blijkt aantrekkelijk te zijn, totdat… totdat er doden vallen.
Die doden vallen er nog steeds. Wat een kracht gaat er vanuit wanneer iemand zich hiervan bewust is en toch doorgaat. Dat zit tevens in ons evangelie van vandaag: de beker drinken, en een doopsel ondergaan. In begrijpelijke taal: de beker van het lijden tot de bodem toe leegdrinken en tevens kopje onder gaan. Velen van ons snappen dit omdat ze er iets van ervaren hebben. Je weet goed wat het allemaal kan kosten als je helemaal stuk zit omdat je van je kind houdt en je ziet hoezeer zij lijdt. Misschien gebeurt het wel bij jezelf: wanneer je een crisis doormaakt of een burn-out. Je hoeft echt niet op leeftijd te zijn, één op de drie studenten maken het vandaag mee.
Grofweg gezegd: je kunt dan twee richtingen op. Met een grote boog om de moeilijkheden heen lopen en iedereen en alles de schuld geven. Je kunt ook de moeilijkheden, die beker waarover Jezus het heeft, aankijken, leegdrinken, in vertrouwen en overgave. En… met de kracht van Jezus’ voorbeeld. Bisschop Romero wist dat hij op de lijst van de doodseskaders stond en is toch doorgegaan. Hij volgde alleen maar zijn Heer en Meester. Alleen maar…
Het is vandaag Missiezondag. Onze aandacht wordt gevraagd voor hoe over onze eigen grenzen heen die Blijde revolutionaire Boodschap van Jezus wordt uitgedragen. Jezus is niet tandeloos. Hij is niet iemand die tegen ons zegt: ben maar helemaal jezelf, geniet van het leven, en stap maar over de moeilijkheden heen. De Blijde Boodschap van Jezus is in veel landen dynamiet. Trouw aan het evangelie houdt in veel streken in dat je kiest voor hen die in de kou staan, die verminkt worden en verloren lopen. Dat is geen gemakkelijke boodschap, wel uitdagend. Op Missiezondag ondersteunen we door ons gebed en door onze gaven die velen die deze uitdaging aangaan. Wij zijn met hen, zoals God met hen is.
Maar ook voor onze streken geldt vandaag diezelfde uitdaging. Het christelijke geloof is geen vanzelfsprekendheid meer. Kijk maar naar de talkshows op de televisie. Ik ben een keer uitgenodigd bij Jeroen Pauw en toen ik tegen de intakedame zei dat ik het niet deed omdat Pauw christenen steeds ‘in de zeik zet’, antwoordde zij: ‘U hebt gelijk, mijnheer.’ In deze maatschappij mogen wij leven vanuit die Blijde Boodschap van Jezus.
En dat geeft vreugde. Geen lol, hoewel soms ook. Ik gebruik het woord ‘vreugde’ omdat deze vreugde gedragen wordt door ervaring, ervaring dat je ergens doorheen bent gebracht – u weet wel die beker en dat doopsel – en dan terugkijkend en vooruitkijkend kunt zeggen: het is de moeite waard om zo te leven. In geloof en vertrouwen.
Joost Jansen – Abdij van Berne
