Een vergeldingsactie van Pilatus, een toren die in Jeruzalem op mensen valt. Het is niet moeilijk om onze eigen voorbeelden in te voegen in het verhaal van Jezus. Deze week hebben we aanslag gehad in Utrecht, er waren de aanslagen in Nieuw Zeeland. ‘Denken jullie nu dat alleen deze mensen dit lot verdienen?’, want daar komt die harde opmerking van Jezus toch op neer.
Ik heb er echt moeite mee. Alsof dat wat je overkomt jij zelf over je hebt afgeroepen vanwege een verkeerde levenshouding. Dit vraagt toch wat uitleg, lijkt me.
Wanneer we zulke vragen gaan stellen naar wie de schuld van dit allemaal toch zou kunnen zijn, dan zijn we heel modern bezig. Is dit de voedingsbodem voor veel onvrede in onze samenleving? Dan hoef ik niet naar ‘gele hesjes’ te kijken, ik hoef alleen maar de uitslagen van de verkiezingen van woensdag op me in te laten werken. Er is veel angst onder mensen. Hoe dat komt? De reclame laat ons steeds geloven dat er een perfecte, onbezorgde wereld voor ons ligt. We hoeven er maar in te stappen. Aanslagen verstoren grondig dit paradijselijke beeld. Er moet onmiddellijk ingegrepen worden, vinden we. ‘Hak die boom maar gelijk om’, zeggen mensen uit de tijd van Jezus, ‘waartoe dient die nog?’ Snelle heelmeesters maken stinkende wonden.
Er is een andere weg, de weg die ook in dit evangelie ons wordt voorgehouden. Jezus neemt een parabel, een verhaal uit het leven gegrepen. In plaats van voortijdig de boom om te hakken, zegt Hij: ‘Geef ‘m nog een kans. Geef ‘m nog wat extra zorg.’ De boom hoeft die kans maar te grijpen… Het lijkt wel alsof de boom als een mens wordt voorgesteld. Dat is ook een beetje de bedoeling bij parabels. Mensen geven het vaak te snel op. Je voelt niet veel meer voor die ander, de fut is er uit, en er lonkt iets anders? Dan ga je daar toch op in! Of niet… Wij hebben de keuze, wij mensen hebben altijd de keuze om een einde te maken aan een bepaalde toestand of een relatie, of om door te gaan. De parabel zegt: Gods houding naar de mensen is: stel je open en vernieuw je leven. Dan draag je vrucht, ben je vruchtbaar voor je omgeving. De weg is er een van het geduld, voortkomend uit een diep vertrouwen.
Nu begrijp ik ook waarom men dit verhaal uit het Evangelie in de Vasten, de 40-dagentijd op weg naar Pasen, heeft gezet. Die 40-dagentijd is bedoeld opdat wij ons innerlijk vernieuwen. Moet dat? We zijn toch goed zoals we zijn? Neen. Ik zeg het klip en klaar. We zijn niet slecht maar we zijn samen echt niet goed zoals we zijn. We zijn onaf en daardoor kwetsbaar. De onvrede die zich in deze week aan de oppervlakte is gekomen, laat dat duidelijk zien. We kunnen het ook niet afschuiven op anderen. Niemand is buiten schot. Ik ga er nog steeds van uit dat we allemaal onderdeel maken van een samen-leving, of we het nu willen of niet. Natuurlijk zijn er mensen die dit ontkennen en alleen hun eigen weg gaan. Echter de onderlinge verwevenheid van mensen is evident of je het nu wilt of niet.
De 40-dagentijd als een tijd van vernieuwing is nodig. Al is het alleen maar dat je weer fris tegen je eigen zaakjes aankijkt. De Vastenaktie heeft hier ook mee te maken. Kijk eens naar de realiteit van andere mensen, meestal ver weg maar soms ook dichtbij. Laten we ons eigen bestaan eens relativeren. Niet om het minder belangrijk te maken. Eerder om het te verrijken met de ervaringen van anderen. Mensen die in pure armoede leven lachen vaak meer dan wij die toch in een welvarend land wonen. Alleen de focus op eigen land en eigen bezit verarmt de mens, verarmt ons.
Laten we dus goed kijken naar wat er allemaal in onze wereld gebeurt. God spreekt tot ons door de gebeurtenissen. Wie zijn eigen bestaan louter en alleen voor zich zelf opeist, gaat ten onder. Die zeepbel klapt op een gegeven moment. Duurzaam is onderlinge verbondenheid. Daartoe is Christus in de wereld gekomen en heeft Hij zijn Blijde Boodschap met ons gedeeld. Wanneer wij met geduld en vertrouwen dat wat in onze wereld gebeurt oppikken, dan krijgen we weellicht de houding van: geef het allemaal nog een kans. Weersta de neiging om met een botte bijl overal op in te gaan. Geef vertrouwen. En de God die ons vertrouwt, zal
ons ook de kracht geven om met vertrouwen in de maatschappij te staan.
Joost Jansen, Abdij van Berne
